Uczniowska dieta pod lupą

Co jedzą polscy gimnazjaliści? Czy zasady prawidłowego trybu życia, które poznali podczas programu edukacyjnego „Żyj smacznie i zdrowo” marki WINIARY, przekładają się na praktykę? Czy w ich jadłospisie królują warzywa i owoce, czy może wciąż ulegają pokusie słodkich przekąsek i jedzenia typu fast food?

Uczniowska dieta pod lupą
Gimnazjaliści kontra zdrowe odżywianie

Wraz z finałem 7. edycji programu „Żyj smacznie i zdrowo”, organizowanego przez markę WINIARY, przeprowadzono wśród uczniów klas gimnazjalnych I-III ankietę żywieniową^[1]. Na jej podstawie sprawdzono, czy uczniowie polskich gimnazjów stosują się do zasad zdrowego żywienia, jak często sięgają po jedzenie typu fast food i słodycze, co wybierają na drugie śniadanie, a także co jest ich podstawowym źródłem wiedzy kulinarnej.

Śniadanie - paliwo na cały dzień

Z uzyskanych danych wynika, że wciąż 1/3 nastolatków wychodzi z domu bez pierwszego śniadania. Na szczęście większość ankietowanych zdaje sobie sprawę, że jest ono gwarancją udanego dnia i przywiązują do niego należytą wagę. Ci, którzy świadomie rezygnują ze śniadania, deklarują brak apetytu o poranku, brak czasu lub kłopoty z układem pokarmowym. Uczniowie na pierwszy posiłek najczęściej wybierają kanapki, ponieważ szybko się je przygotowuje i zapewniają na długo uczucie sytości.

Tą decyzję popiera Katarzyna Zadka, ekspert programu edukacyjnego „Żyj smacznie i zdrowo” marki WINIARY – „Kanapka na śniadanie to dobry wybór. Produkty zbożowe, w szczególności te z pełnego ziarna, to źródło cennych węglowodanów złożonych, które dostarczają nam energii na cały poranek oraz chronią nas przed gwałtownym spadkiem cukru. Dzięki temu nie sięgamy po nieplanowane przekąski. Oczywiście w porannej kanapce nie może zabraknąć warzyw”.

Co niepokojące, z badań wynika, że tylko 60 % uczniów wkłada do plecaka drugie śniadanie – jest to o 10 % mniej niż w grupie badanej w ubiegłym roku. A przecież jest ono ważną przekąską między pierwszym posiłkiem a obiadem, zwłaszcza, że pierwsza połowa dnia upływa uczniom na wysiłku umysłowym. Pocieszający jest jednak fakt, że w uczniowskiej śniadaniówce można znaleźć wartościowe produkty, takie jak pieczywo (35%), owoce (26%), jogurt (9%), warzywa (9%) czy sok owocowy (6%). Tylko 15% wybiera słodką przekąskę typu drożdżówka czy baton. Co więcej, prawie 40% przebadanych uczniów deklaruje, że zjada minimum 3 posiłki dziennie, a prawie 50 %, że 4 lub więcej. 

Niesłabnący pociąg do „szybkiego jedzenia”

Niezbędnym elementem prawidłowej diety są warzywa i owoce, co obrazuje piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej^[2], którą gimnazjaliści mogli znaleźć w materiałach edukacyjnych „Żyj smacznie i zdrowo”. Aż 97% z nich deklaruje, że spożywa przynajmniej jedną porcję tych produktów dziennie. Choć jest to wynik lepszy o 2% niż w ubiegłym roku w badanej grupie, to do ideału wciąż daleko. Dla zachowania dobrego zdrowia zalecane jest spożywanie pięciu porcji warzyw i owoców. Jednocześnie wśród młodzieży nie słabnie pociąg do słodyczy czy jedzenia typu fast food, po które 12% uczniów sięga częściej niż raz w tygodniu. 30% spożywa „szybkie jedzenie” raz w tygodniu, a 50% wybiera je rzadziej niż dwa razy w miesiącu lub wcale (6%). 

Tradycja vs. nowe technologie

Ciekawym zjawiskiem jest jednak stosunek młodych ludzi do tradycji, czy to w sferze kulinarnej, czy też informacyjnej. Mimo, że prawie 40% młodzieży deklaruje korzystanie z Internetu w poszukiwaniu inspiracji kulinarnych - także na stronie programu „Żyj smacznie i zdrowo” - to równie często podpatrują w kuchni swoich rodziców (36%). Mimo że niezwykle modne obecnie blogi kulinarne obfitują w inspirujące przepisy na ciekawe, szybkie i zdrowe potrawy, to zwycięża siła tradycji i obiadów domowych przy rodzinnym stole. Uczniowie pytani o danie, które przygotowaliby dla swoich najbliższych, najczęściej wymieniali kotlet schabowy z ziemniakami i surówką, kurczak w różnych wydaniach, pierogi, naleśniki czy makaron. Jednocześnie zachęcają rodziców do zmian nawyków, głównie w kwestii większego spożycia warzyw i owoców i mniejszego spożycia tłustego mięsa.

Przeczytaj także: Jak sprytnie sprawić, żeby nasze dziecko zaczęło jeść warzywa.

Czym skorupka za młodu

Głównym celem programu edukacyjnego „Żyj smacznie i zdrowo” marki WINIARY jest pokazanie młodzieży, że prawidłowe odżywianie jest proste i fajne, a zdrowe potrawy mogą być również smaczne. Większość gimnazjalistów uczestniczących w zajęciach poświęconych tej tematyce postanowiła zmienić swoje nawyki żywieniowe:

• ponad 17% osób zdecydowało się jeść mniej słodkich przekąsek,
• 20% zadeklarowało, że będzie spożywać więcej warzyw i owoców,
• 11 % postanowiło ograniczyć picie słodkich napojów,
• a ponad 17% zamierza regularnie pić minimum 1,5l wody.

Odpowiednie nawodnienie organizmu jest kluczowym elementem zdrowego trybu życia, dlatego warto o tym mówić. W zwycięskich szkołach podczas finału „Żyj smacznie i zdrowo”, do dyspozycji uczniów była specjalna aplikacja wodna. Miała ona za zadanie sprawdzić stopień nawodnienia uczniów i ich ogólny stosunek do picia wody. W ankiecie udział wzięło 56 chłopców i 89 dziewcząt. Z badań wynika, że 39 % uczniów pije dziennie mniej niż 4 szklanki wody. Z czego rzadziej o odpowiedniej ilości wody pamiętają dziewczęta. Niestety ponad połowa nastolatków (52%) wypija za dużo soków owocowych, a jeszcze więcej, bo 57% za dużo napojów słodzonych. Słodzone napoje szczególnie upodobali siebie chłopcy, ich nadmiar spożywa aż 66% badanych.

Przeczytaj także: Jak sobie radzić z zatwardzeniami u najmłodszych.

Przypisy

1. Ankieta przeprowadzona w 5 zwycięskich szkołach gimnazjalnych w czerwcu 2017 roku, n=150.
2. Nowa Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej: http://www.izz.waw.pl/pl/strona-gowna/3-aktualnoci/aktualnoci/555-naukowcy-zmodyfikowali-zalecenia-dotyczace-zdrowego-zywienia.